Van carnaval en Pasen tot Pinksteren: dit is hoe het zit

Wanneer ik met vrienden praat over Pinksteren, hebben we het vaak over de extra vrije dag. Maar inhoudelijk weet bijna niemand meer waarom we die dag niet hoeven te werken. Daarom zocht ik het uit: wat vier je precies in de periode vanaf de vastentijd en carnaval tot Pinksteren?

Wat vieren we met Pasen en Pinksteren?

Marketing: paaseitjes vanaf februari

Sinds februari (of misschien al eerder, maar dat heb ik dan gelukkig gemist) word je als supermarktklant verleid met zakken vol chocolade-eitjes. En de laatste week lagen er ook een exorbitante hoeveelheid aan blikjes croissants, pakken sinaasappelsap, matzes, spijsbrood en eieren klaar voor het ontbijt, aangezien Pasen voor de deur staat.

Behalve een extra reden om de gourmetpan weer uit de kast te trekken, weet ik eigenlijk alleen slechts nog dat het ‘iets’ met Jezus, het kruis en ergens een keer die wederopstanding te maken had, maar wat en wanneer? Geen idee. Daarom staat hieronder een chronologische volgorde van alle feesten tussen carnaval en Pinksteren – omdat ze allemaal verband houden met elkaar. Zodat, als je kind er naar vraagt, je in elk geval antwoord kan geven!

Chronologisch: van carnaval tot Pinksteren

Carnaval

Op Aswoensdag begint de Vastentijd. Om te zorgen dat je goed gevuld deze periode inging (of ingaat) vieren de katholieken carnaval. Er zijn van oorsprong verschillende vormen bekend:

  • Maskers (zoals in Venetië), ter verering van de voorouders
  • Maskers om de winter sneller te doen overgaan in de zomer
  • Spot drijven en maatschappelijke rollen omdraaien (voor één dag waren de edelen en het volk gelijk) – dit laatste komt voort uit lentefeesten die al in de prehistorie werden gevierd.

Dit laatste gebruik, dat ook voorkwam in de Romeinse traditie, bleek uiteindelijk niet te onderdrukken door de katholieke kerk en aangenomen als officieel feest.In de Middeleeuwen vierden mensen ook Vette Dinsdag, waarbij al het vet werd opgemaakt voor de vastentijd inging. Kortom, dat carnaval draait om spot, eten en drank, stamt allemaal uit deze tijd.

Het carnavalsseizoen begint in Nederland op Sint-Maarten (11-11 om 11.11 uur). Let wel: dit is een ander feest dan Halloween, dat oorspronkelijk uit de Keltische cultuur komt.

Vastentijd

De veertig dagen voor Pasen, beginnend op Aswoensdag – na carnaval. Vroeger vastte men zelfs tot zonsondergang. In de Katholieke Kerk vast men nu nog op de vrijdagen en enkele andere vaste dagen tijdens deze periode, waarbij ze geen vlees mogen eten en ander voedsel dat valt onder het onthoudingsgebod. Het is de bedoeling dat gelovigen zich bezinnen, bidden en bezighouden met naastenliefde – zoals bijvoorbeeld stilstaan bij minder bedeelden. Ook de orthodoxe kerk kent vastendagen (woensdag, vrijdag en heilige dagen).

Palmzondag

De laatste zondag van de vastentijd, eerste dag van de ‘Goede Week’. Volgens het verhaal reed Jezus op een veulen Jeruzalem binnen. Hij joeg handelaars de tempel uit en genas allerlei ziekten. Dit wordt vaak gevierd met palmtakken en in de protestantse kerk ook vaak met geloofsbelijdenissen.

Witte Donderdag

Jezus nam het Heilig Avondmaal met zijn twaalf discipelen. Judas vertrekt en verraadt hem. Hij geeft Jezus een kus, waarop die wordt gearresteerd en meegenomen. Sinds 2011 zendt de EO op deze dag The Passion uit. 

Goede Vrijdag

De kruisiging en daarop volgende dood van Jezus wordt herdacht. Tegen de avond wordt hij begraven. Deze dood wordt door gelovigen gezien als het offer dat hij bracht om de schuld van de zonde te betalen. Ze vasten deze dag – net als andere vrijdagen. 

Stille Zaterdag

Vandaag wordt herdacht dat Christus in zijn graf lag. Katholieken vieren geen eucharistie en de kerken zijn sober ingericht. Ook klokken luiden niet, tot ‘s avonds de Paaswake wordt gevierd.

Pasen

(de datum van Pasen is de zondag na de eerste volle maan in de lente)

Jezus is opgestaan uit de dood. De paasmaandag is een seculiere toevoeging. Met Pasen wordt het begin van de Paastijd ingeluid, die duurt tot Pinksteren. In deze periode moeten katholieken voldoen aan hun paasplicht (vijf geboden van de kerk). De paus houdt deze zondag altijd een toespraak.

Hemelvaartsdag

Veertig dagen na PasenJezus wordt opgenomen in de hemel om God bij te staan.

Pinksteren

Zevende zondag na Pasen, vijftigste dag na Pasen en laatste dag van de Paastijd. Op deze dag herdenken christenen dat de Heilige Geest uit de hemel neerdaalde op de apostelen en andere gelovigen. Deze zou hen geestelijk leiden en kracht geven nu hij niet meer op aarde was om hen te begeleiden. In de Middeleeuwen volgde op Pinksterzondag de Heilige Geestweek (een week van verplichte rust). Inmiddels houden sommigen drie dagen aan, zoals later gebruikelijk werd.

Hoe belangrijk vind jij het dat je/jullie kinderen de religieuze betekenis van Pasen en anderen feestdagen kennen?

Schrijf je in voor onze wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je Merel of De Mamagids al op Instagram?

Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.

Afbeelding – Shutterstock

Merel

Pedagoog in opleiding Merel (39) is moeder van vijf (Nova* 2020). Dol op zoetigheid en daardoor eeuwig aan de lijn, verdwaalt nog in haar eigen achtertuin en doet op haar eigen manier pogingen de wereld iets mooier te maken. In 2013 studeerde deze historica af op het onderwerp "Pedagogische boeken in de 17e en 18e eeuw". Dat vond ze zo leuk dat ze daarna zelf is gaan bloggen over de opvoeding. Haar leven? Chaos met een gouden randje!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Terug naar boven