Zo’n elf jaar geleden begon ik met bloggen. Ik schreef stukjes over ons gezin voor mijn ouders, opa van achtentachtig en een handjevol anderen de allemaal op een WordPress-domein blogden. Het voelde heel veilig, ik kende elke lezer persoonlijk. Het doel dat ik had was vooral om mijn schrijfstijl te verbeteren en ontwikkelen. Wie weet kon ik ooit wel bij een magazine gaan werken? Dat was mijn droom destijds, en dan kon ik in elk geval een online portfolio laten zien.
Gaandeweg kwam ik erachter dat er veel meer was dan alleen maar stukjes schrijven. Mijn lezerspubliek groeide langzaam en op een gegeven moment kreeg ik de vraag om samen te werken. Ik voelde me vereerd. Een bedrijf stuurde mij iets om op te proberen, wat ik dan vervolgens met anderen mocht delen. Laten we eerlijk zijn, dat is toch ook gewoon geweldig? Al snel voelde het of ik mijn droombaan had gevonden. Ik mocht fantastische producten en uitstapjes testen met mijn gezin. Het kwam zelfs tot het punt dat ik mijn wenkbrauwen verbaasd optrok als de postbode doorreed, zo gewoon werd het blijkbaar dat je dingen kreeg – zowel gevraagd als ongevraagd.
Toch doet het me in enige zin denken aan het mythologische verhaal over Koning Midas, die alles wat hij aanraakte in goud wilde veranderen. Fantastisch, tot hij probeerde te eten. Natuurlijk voelde het rijk om mijn kinderen regelmatig mee te nemen naar het theater en drie tot vier pretparken per zomervakantie te bezoeken – iets wat met een gemiddeld salaris niet lukt, laten we eerlijk zijn. Maar toch begon er iets te knagen. Hoe leuk is het om op pad te gaan als je moeder continu foto’s staat te maken en er nooit helemaal bij is? Hoe eerlijk is iemands oordeel wanneer je tijdens zo’n dag compleet in de watten wordt gelegd?
Echt, ik heb fantastische dingen gedaan. Mijn oudste dochter heeft een workshop gehad over paprika’s met Hugo Kennis, ik mocht bloemschikken met een ware masterchef, we reden naar Europa-Park, gingen naar Legoland in Oberhausen, konden bijna iedere maand wel naar een filmpremière van de nieuwste blockbusters, mochten een weekendje verblijven op een fantastische camping in de Ardennen, ik ontving voor honderden euro’s aan bordspellen, BABY born poppen, Lego Friends, haaraccessoires van Zenner, kleding en VTech speelgoed. Toch voelde ik me niet helemaal vrij om eerlijk te zijn.
Zo was de betreffende masterchef die dag behoorlijk nors en arrogant, en gaf alleen aandacht aan de bloggers die wél aanleg hadden voor bloemschikken. Sommige theatershows vond ik behoorlijk saai en niet door te komen. Er waren pretparken die heus prima waren als ‘gratis’ dagje weg, maar waar ik zelf nooit honderd euro voor had neergeteld. Toch schreef ik het niet zo eerlijk op als ik nu doe. Ik wilde de goede verstandshouding met mijn opdrachtgevers niet verstoren. Bovendien gunde ik mijn kinderen de wereld. Ons maandelijkse inkomen lag vrij laag destijds, we hadden hen ze dit zelf nooit kunnen bieden.
De eerste keer dat ik echt in een spreekwoordelijke spagaat zat, was toen ik een koffer vol LOL spullen kreeg. Voor ongeveer € 80,00 kon je hem aanschaffen. Terwijl de kinderen alles uitpakten, zag ik de stapel plastic in de hoek van de tafel groeien. Het stonk naar goedkope kunststoffen, ik kreeg er zelfs hoofdpijn van, en eerlijk gezegd wilde ik het meteen wegdoen. Tegelijkertijd schoot door mijn hoofd dat andere ouders dit soort dingen wél geven aan hun kinderen en dat erover schrijven dus gunstig zou zijn voor de bezoekcijfers. Is het dan aan mij om een oordeel te vellen, was mijn laffe gedachtegang. Bovendien wilde ik het PR-bureau te vriend houden.
Ik ben er niet trots op, maar ik schreef een artikel waarin ik vooral het enthousiasme van de kinderen benadrukte. Die waren namelijk wél enthousiast, en ik ging ervanuit dat mijn lezers niet zaten te wachten op een nobel, maar vooral ook moralistisch stuk over duurzaamheid en het milieu. En dat deden alle bloggers toen. Niemand was kritisch, je las hoogstens één zinnetje over het plastic in een stuk van 500 woorden over dit ‘fantastische speelgoed dat de fantasie stimuleert’. Tegelijkertijd knaagde het enorm. Ik heb de koffer na een week in de schuur gegooid vanwege de chemische lucht en uiteindelijk weggegeven. Na een paar weken of maanden paste ik de review aan.
Het was de eerste keer dat ik serieus begon na te denken over het delen van reviews. In hoeverre is dit nog eerlijk naar de consument toe? Wat heeft die eraan als die twijfelt over een product of dienst en ze besluiten het doen, op basis van jouw lyrische maar oneerlijke verhaal? Dat wil ik helemaal niet; wanneer ik zelf iets koop, zou ik eerlijkheid op prijs stellen. Niet een enthousiast verhaal waar eigenlijk geen bal van klopt, als de auteur echt kritisch had gekeken.
Inmiddels zijn we jaren verder. Online zie je de ene na de andere influencer een product aanprijzen op social media, van hele stoomapparaten tot grillpannen en eiwtrijke snacks. De geloofwaardigheid is er inmiddels nog verder vanaf, zeker als je weet hoeveel iemand achter de schermen ontvangt voor zo’n samenwerking. Ik wil daar simpelweg niet langer onderdeel van zijn. Daarom besloot ik een jaar of vijf geleden de tekst op mijn site aan te passen: als iemand akkoord gaat met een samenwerking en mij een product opstuurt, kan diegene een eerlijke review verwachten.
Daarnaast ben ik enorm kritisch geworden naar de samenwerkingen die ik doe. Als ik het product al ken en er enthousiast over ben, prima. Is het iets onbekends, dan probeer ik afstand te nemen en continu te denken: zou ik hier mijn eigen geld aan uitgeven? Is dit het echt waard? Zo niet, dan neem ik contact op met de opdrachtgever. Een paar jaar geleden mochten we bijvoorbeeld een tablet lenen waarop de kinderen spelletjes konden doen. Het concept paste niet bij wie ik ben. Ik heb kritische feedback gegeven per mail en we kwamen overeen dat we het hierbij zouden laten, ook goed. Datzelfde gold voor de plant, zogenaamd makkelijk te onderhouden door kinderen. Ik volgde braaf alle voorschriften, maar binnen een week oogde hij zo:
Navraag bij mijn volgers die wél goed met planten zijn, leerde me dat het helemaal niet zo’n simpele plant is om in leven te houden en dat zelfs zij hem ook al eens hadden laten sneuvelen. Bovendien zou ik ermee teruggaan als ik hem zelf had gekocht; nu voelde ik slechts een soort gelatenheid en schaamte naar de kinderen toe, tot ik ontdekte dat het geen beginnersplant is.
Het zijn dit soort reviews, in combinatie met de hausse aan de lyrische samenwerkingen online waar ik mijn vraagtekens bij zet, die maken dat ik daar geen onderdeel meer van wil zijn. Ik wil met mijn kinderen naar de film zonder continu te hoeven denken wat ik hier nu toch over ga schrijven. Lopen door een pretpark en foto’s maken voor het leuke, niet om mijn volgers een beeld te geven van hoe het daar is. En, eerlijk is eerlijk, de kinderen moeten ook gewoon weer weten dat ze niet alles zomaar kunnen krijgen, en dat het niet normaal is om elke maand in het theater of de bios te zitten.
Eerlijk gezegd ben ik zelf ook moe van alle bloggers, vloggers en influencers die continu opdrachten doen en alles even fantastisch vinden. Het voelt niet geloofwaardig, zeker omdat ik zelf ook weet hoe het werkt. Als je dingen krijgt en overal voor wordt uitgenodigd, kan het onmogelijk nog allemaal oprecht zijn als je nergens een kritische noot plaatst.
Maar nu ben ik natuurlijk wel heel benieuwd! Hoe denk je als lezer over deze omslag? Vind je het een fijne ontwikkeling of geniet je juist van al die reviews? En als blogger of website-eigenaar: blijf jij kritisch over de producten die je aanvraagt of krijgt? Of vind je het ook lastig om de balans te houden tussen ‘leuk, want gekregen’ en de minpunten kunnen blijven zien?
Liefs, Merel
Volg je Lotus Writings al op Pinterest?
Uitgelichte afbeelding ©Ground Picture – Shutterstock
Nee, ik heb niets met reviews vol gebakken lucht. Het is één van de redenen dat ik liever boeken in de bieb leen dan dat ik ze krijg als recensie exemplaar: dan voel ik me vrij om mijn eerlijke mening te geven. En op mijn review blog benoemd ik absoluut ook de negatieve aspecten zodat mensen echt een goed beeld krijgen van een product.