Stuwing bij borstvoeding? Dit is dé oplossing tegen pijn!

Enkele dagen na de geboorte van je kindje voelen je borsten gespannen en pijnlijk aan: stuwing. Soms komt dit ook voor als je (onverwachts) starten met/al snel overgaat op de fles. Waar komt dit vandaan? Waarop moet je letten als je last krijgt van stuwing en wat kan je zelf tegen de klachten doen? In dit artikel vertel ik je alles dat je moet weten over het fenomeen stuwing en deel ik de allerbeste tip!

Het begin: hoe ontstaat stuwing?

De borstvoeding komt op gang

Tijdens de zwangerschap is je lichaam niet alleen hard aan het werk om je kindje te laten groeien en ontwikkelen, maar ook zorgt het ervoor dat je straks borstvoeding kan gaan produceren. De melkkanaaltjes en -kliertjes nemen toe en vullen zich vast met colostrum (de eerste melk voor je baby, zoals je misschien al weet). Hormonen zorgen ervoor dat je tot aan de geboorte nog geen melk geeft. Al kan je wel wat melk druppelen voor je bevalt, maar bij de meeste vrouwen komt de productie pas op gang als je kindje er is.

Zodra je bevalt, daalt het oestrogeen-, HPL- en progesteronniveau in het lichaam van de moeder. Dat is hét signaal voor je lijf om aan het werk te gaan. De baby krijgt nu colostrum en met elke keer aanleggen aan de borst wordt een nieuwe impuls gegeven aan het borstvoedingssysteem in je lijf. Langzaam gaat de colostrum overgaan in moedermelk. Het advies is om in deze eerste fase zoveel mogelijk aan te leggen, om stuwing te verminderen of voorkomen.

Waardoor ontstaat stuwing?

Als de melkproductie echt op gang komt, zo rond dag 3-4, neemt de bloedtoevoer naar je borsten toe. Je borsten zijn keihard aan het werk en dat voel je. De huid staat strak en gespannen, ze zijn gevoelig (zelfs pijnlijk) en je ziet de aders lopen. Je maakt op het moment van stuwing bovendien meer melk aan dan je lichaam verlaat. Daardoor zitten je borsten letterlijk vol.

Hoe voelt stuwing precies?

Je kan natuurlijk allerlei mooie eufemistische termen gebruiken. Maar heel eerlijk? Stuwing voelt gewoon alsof je borsten ieder moment van je lijf kunnen knallen. Hoe voller ze zijn, des te pijnlijker het is. Daarbij kan je ook schijven voelen in je borst en zijn ze keihard. Dus, of je nu voor borstvoeding gaat of toch op het laatste moment kiest voor de fles, dit is zo’n beetje het minst romantische moment van de hele kraamtijd. Toch zitten er geen liters melk in je borsten op dit moment, al voelt dat misschien wel zo. Het is meer een soort opstopping en moet ‘gewoon’ even gaan lopen.

Weet je ruim van tevoren dat je flesvoeding wil gaan geven of een borstvoeding gaat geven om medische redenen? Dan kan je via je verloskundige of gynaecoloog medicatie krijgen die de melkproductie onderdrukt (dostinex).

Wat kan je doen tegen stuwing en harde schijven in je borst?

Het is allereerst belangrijk dat je oplet dat de stuwing niet uitmondt in een borstontsteking. Daarnaast zijn er verschillende methoden die de stuwing kunnen doen slinken of verdwijnen. Hieronder staan de opties die het best werken.

Leg je kindje vaak aan

Dat voelt misschien heel dubbel, want borstvoeding als je stuwing hebt kan behoorlijk pijnlijk zijn. Toch helpt het. Zeker als je borstvoeding nog goed op gang moet komen, vermindert het gespannen gevoel zodra je kindje je borst leeg drinkt. Hoe vaker je aanlegt, des te sneller de stuwing weer voorbij is en des te minder last je krijgt – is het devies.

Maar let op!

Hoewel het inderdaad helpt om je kindje vaak aan te leggen tijdens stuwing en je borstvoeding sneller normaliseert, is het goed om er een realistisch beeld bij te hebben. Het kan, afhankelijk van de mate van stuwing en je pijngrens, flink pijn doen. Je zal heus niet de eerste vrouw zijn die daardoor het liefst meteen zou opgeven. Wil je echter toch graag borstvoeding geven, onthoud dan dat het hierna écht beter wordt. Een kwestie van een dag (of enkele dagen) doorzetten, dus.

Masseer je borst om de spanning te verlichten

Een andere oplossing bij stuwing is om je borsten te masseren en zo de overtollige voeding af te voeren. Wanneer je onder de douche staat, ontspan je doorgaans iets meer. Bovendien helpt de warmte ook om de borstvoeding op gang te helpen. Probeer richting de tepel te masseren (of laat het doen door je man of vrouw: dit kan best een intensief klusje zijn).

Borstvoeding afkolven tegen de stuwing

Wat ook helpt tegen stuwing is kolven. Je hoeft dan niet de hele borst leeg te maken (dan heb je kans dat je lijf denkt dat het juist meer melk moet gaan produceren en dan hou je de stuwing langer in stand). Maar het kan wel helpen om de ergste spanning te verlichten.

Zorg dat je kindje goed aan hapt

Wanneer je baby goed hapt, drinkt hij optimaal. Uiteindelijk moeten jouw lijf en je baby de toevoer van borstvoeding met elkaar in balans kunnen krijgen. Als je lichaam weet hoeveel het moet produceren, verdwijnt de stuwing sneller.

Let op: bij stuwing zijn je borsten gespannen. Daardoor is het soms lastig voor een baby om goed te kunnen aanhappen – zeker bij een grotere cupmaat. Probeer dan verschillende houdingen uit, om te kijken wat goed bij jullie past. Je kraamverzorgster kan je hierbij helpen.

borstvoeding oplossingen bij stuwing
©Alexander_Safonov – Shutterstock

Geef alle voedingen en sla niets over

Soms lijkt je baby geen behoefte te hebben aan een voeding, ondanks dat de 2-4 uur al verstreken zijn. Misschien slaapt je kindje zelfs al een beetje door? Toch is het beter om een pasgeboren baby wakker te maken voor zijn voeding. Niet alleen voor je eigen lijf, maar ook omdat hij zo zijn bloedsuikerspiegel kan stabiliseren. Daarbij is het beter omdat je lijf op deze manier leert hoeveel productie je kindje nodig heeft.

Gebruik verschillende voedingshoudingen om de borst leeg te maken

Nog een reden om verschillende houdingen uit te proberen: achtergebleven melk kan een ontsteking of verstopping veroorzaken in je borst. Zeker tijdens de stuwing. Met diverse aanlegtechnieken kan je baby de borst goed leeg drinken.

Koude kompressen tegen stuwing: zakjes appelstroop

Nadat je een voeding hebt gegeven, kan je je borsten koelen met koude kompressen. Je kunt daarvoor bijvoorbeeld zakjes met (appel)stroop in de vriezer leggen. Dit bevriest niet, maar verkoelt wel lekker.

Draag een goede beha

Een goede voedingsbeha knelt niet biedt voldoende ondersteuning aan je grotere borsten. Bovendien is het prettig wanneer ze zijn gemaakt van rekbaar, zacht materiaal omdat de maat van je borsten tijdens de periode dat je borstvoeding geeft nog weleens wil wisselen. Het kan heel prettig zijn je hierover te laten informeren bij een lingeriezaak.

Gekneusde koolbladeren

Leg gekneusde koolbladeren op je borsten om de stuwing te verlichten. Het gaat daarbij om de bladeren van een verse witte kool die je bij de supermarkt of groenteboer haalt. Deze bladeren leg je in de koelkast. Na een tijdje kan je ze er weer uithalen en de bladeren kneuzen (bijvoorbeeld met de achterkant van een lepel of deegroller; hierdoor kunnen sappen uit het blad komen). Deze koolbladeren stop je in je beha. Lees hier meer over de werking van koolbladeren.

Gebruik een beetje pijnstilling tegen de pijn

Stuwing kan verschrikkelijk veel pijn doen. Om die te verlichten, mag je wat paracetamol gebruiken. Uiteraard met mate.

Vraag advies aan deskundigen en houd het in de gaten

Het voordeel van net bevallen zijn, is dat je nog laagdrempelig toegang hebt tot allerlei specialisten (je kraamverzorgster, verloskundige of een lactatiekundige). Wanneer je zeker even contact op moet nemen?

  • Je stuwing doet te veel pijn
  • Verhoging
  • Koorts
  • Harde schijf die je niet kunt wegmasseren
  • Rode plek op je borst
opletten bij stuwing borstvoeding symptomen
©Kmpzzz – Shutterstock

Bonus! Deze tip helpt sowieso tegen stuwing

Ik lag ziek op bed, enkele dagen na de geboorte van mijn derde dochter. Mijn borsten deden ontzettend veel pijn, waren keihard en de stuwing leek niet weg te masseren. Ook een warme douche hielp niks en ik was ten einde raad. Toen ik daarbovenop nog hoofdpijn en verhoging kreeg, er in mijn rechterborst een harde schijf ontstond en de huid rood werd, besloot ik te googelen. Er moest toch wel iets te doen zijn?

Uiteindelijk vond ik de tip om twee luiers, gevuld met heet water, als een soort kompressen op je borsten te leggen. Ik nam een paracetamol, viel snel in slaap en toen ik een halfuurtje later wakker werd, was de spanning compleet verdwenen. Door de warmte was de melk gaan stromen en voelde ik me eindelijk beter. Hiermee voorkwam ik een borstontsteking en alle gevolgen vandien.

Wat doen warmte en kou bij stuwing?

In de tips hierboven lees je onder meer hoe kou (de gekneusde koolbladeren en zakjes appelstroop uit de vriezer) stuwing kunnen oplossen. Ook warmte (een douche of luiers die gevuld zijn met warm water) heeft een soortgelijk effect. Hoe zit dat nu precies?

De basis is dat warmte je kliertjes openzet, kou vernauwt ze. Op die manier kun je de middeltjes tegen stuwing ook gebruiken. Wil je de voeding op gang krijgen? Zorg dan dat je in een behaaglijke omgeving zit en gebruik eventueel wat extra warmte om de voeding te laten stromen. Na de borstvoeding kan je eventueel wat verkoeling gebruiken (niet te veel) om de pijn te verlichten.

Wat doe je als je geen borstvoeding geeft, maar wel last krijgt van stuwing?

Ook als je geen borstvoeding geeft, kan je last krijgen van stuwing. Dat komt omdat je melkproductie alsnog op gang komt. Als je al vooraf weet dat je wilt starten met de fles of om een andere reden geen borstvoeding wil geven, kan je medicatie krijgen. Laat je voorlichten bij je verloskundige of de huisarts. Een andere tip is om direct na de bevalling een strakke beha te gaan dragen. Na de vierde dag zou het weer minder moeten worden.

Opnieuw stuwing na anderhalf jaar borstvoeding?

Ik gaf al anderhalf jaar borstvoeding toen ik een weekendje wegging met vriendinnen. Eigenlijk had ik er niet heel lang over nagedacht; ze kreeg toen nog maar een paar keer per dag wat melk en daarom nam ik mijn kolf niet mee. Na anderhalve dag voelde ik me echter ineens behoorlijk beroerd. Mijn borsten waren gespannen en pijnlijker, ik voelde me wat misselijk.

Ineens drong tot me door dat ik weer stuwing had. Gelukkig kon ik het nu een stuk makkelijker verhelpen dan toen ik een beginnende borstontsteking had, maar stuwing kan dus ook later in je borstvoedingsperiode voorkomen.

Stuwing is dus een nare bijkomstigheid van het op gang komen van de borstvoeding. Het kan flink pijnlijk zijn, rode plekken en harde schijven veroorzaken. Bovenstaande tips helpen je om te kunnen doorzetten, zodat je er over een paar dagen rustiger bij zit en minder pijnklachten ervaart. Ook weet je wanneer je contact moet opnemen met een deskundige. Heb of had jij veel last van stuwing? Laat het ons weten in de reacties.

Schrijf je in voor onze wekelijkse update en mis nooit meer een artikel! Je vindt het formulier rechts (desktop) of onderaan deze pagina (mobiel). En volg je Merel of De Mamagids al op Instagram?

Reageer je onder dit artikel? Weet dan dat we je mailadres nooit zullen gebruiken, ook niet om ongevraagde nieuwsbrieven of andersoortige mails te versturen. Dat doen we alleen als je je aanmeldt voor de wekelijkse update – met jouw toestemming dus.

©Zurijeta – Shutterstock

Ook leuk om te lezen

Merel

Pedagoog in opleiding Merel (39) is moeder van vijf (Nova* 2020). Dol op zoetigheid en daardoor eeuwig aan de lijn, verdwaalt nog in haar eigen achtertuin en doet op haar eigen manier pogingen de wereld iets mooier te maken. In 2013 studeerde deze historica af op het onderwerp "Pedagogische boeken in de 17e en 18e eeuw". Dat vond ze zo leuk dat ze daarna zelf is gaan bloggen over de opvoeding. Haar leven? Chaos met een gouden randje!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Terug naar boven